Borstvoeding pasgeboren baby

Tepelkloofjes

Wat zijn tepelkloofjes?

Hoe herken ik tepelkloofjes?

Hoe kan ik tepelkloofjes voorkomen en behandelen?


Wat zijn tepelkloofjes?

Tepelkloofjes zijn kleine scheurtjes of bloedende wondjes op de overgang van je tepel naar je tepelhof of op je tepel zelf. Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor het ontstaan van kloofjes:

  • aanlegtechniek,
  • spruw,
  • stuwing,
  • wrijving en irritatie (door kledij bijvoorbeeld),
  • het vochtig blijven van je tepels (bij natte zoogkompressen bijvoorbeeld),
  • een kort tongriempje,
  • enzovoort.

borstvoeding lactatiekundige

Hoe herken ik tepelkloofjes?

Gevoelige tepels wijzen niet altijd op kloofjes. Zo hebben veel borstmama’s bijvoorbeeld last van gevoelige tepels in de eerste dagen na de geboorte van hun babytje. Dat komt omdat de tepels nog moeten wennen aan het uitrekken in het babymondje. Die tepelgevoeligheid is echter niet zo ernstig dat je tegen de voedingen op gaat zien. Moet je op je tanden bijten om de pijn te verdragen, dan heb je waarschijnlijk echte kloofjes…

Tepelgevoeligheid:

  • Je tepels zijn even pijnlijk aan het begin van de voeding. Maar die gevoeligheid verdwijnt vrij snel weer. Van zodra je een toeschietreflex krijgt en je kindje gaat doordrinken.
  • Die “startpijn” verdwijnt langzaamaan vanaf een week na de bevalling. En na twee weken is het voeden helemaal niet meer pijnlijk.

Tepelkloofjes:

  • De “startpijn” is zo hevig dat je je schrap moet zetten bij het aanleggen van je kindje.
  • De “startpijn” blijft ook na de kraamtijd duren. Of komt daarna pas op.
  • Je tepels blijven pijnlijk gedurende de hele voeding.
  • De pijn verergert tijdens de voeding. En wordt op de duur onhoudbaar.
  • Soms heb je zelfs duidelijke tepelbeschadigingen (scheurtjes of kleine bloedende wondjes).

Hoe kan ik tepelkloofjes voorkomen en behandelen?

  • Heb je last van tepelkloofjes, dan komt dat meestal door de manier waarop je kindje aanhapt en bij je ligt. Kijk eens in de “Aanleggen”-rubriek voor tips. Door iets te veranderen aan de manier van aanleggen merk je vaak al heel snel verbetering!

Ligt je kindje goed aan, dan zit de tepel ver in het mondje van je liefje. Achteraan in je mond gaat je harde verhemelte over in het zachte verhemelte. Voel maar even bij jezelf door met je tong de bovenkant van je mond te volgen naar achteren toe. Halverwege voel je het bot verdwijnen. Tot daar steekt jouw tepel bij je kindje als je borstvoeding geeft. Omdat de mond daar zacht is, is er geen druk op je tepel en dus ook geen kloofjes. Bovendien zorgt de prikkeling van de melk tegen dat zachte verhemelte bij je kindje voor het meer vacuüm zuigen van de borst. Hierdoor stroomt de melk sneller en worden de voedingen korter. Voorwaarde is dan wel natuurlijk dat alles goed gaat bij het aanleggen, zodat je kindje de kans krijgt om een grote hap te nemen.

  • Soms wordt aangeraden om je kindje onmiddellijk weer van je borst te halen als het pijn doet. Vooraleer je kindje van de borst te halen kan je eerst proberen…
    • of je hem niet wat dichter naar je toe kan trekken. Dat doe je door met je vlakke hand het achterwerk naar je toe te kantelen of druk te zetten net onder de schouderblaadjes, zodat zijn kinnetje dichter tegen de borst komt te liggen.
    • om je kindje een centimetertje hoger te tillen of wat lager te laten zakken.
    • om je kindje wat meer naar links of naar rechts te houden.

Helpt dat allemaal niet, dan haal je je kindje van de borst en probeer je het aanleggen opnieuw.

  • Zijn je tepels vooral op één bepaalde plaats pijnlijk, probeer dan eens te voeden in een andere houding. Zo kan je de kant van het kwetsuurtje even ontlasten. En geneest het wondje sneller.
  • Vermijd stuwing. Bij stuwing heeft je kindje meer moeite met aanhappen. En verkeerd aanhappen vergroot dan weer de kans op kloofjes.
  • BorstvoedingVervang je zoogkompressen regelmatig. Doorweekte kompressen zorgen ervoor dat je huid vochtig blijft. Waardoor ze gevoeliger wordt voor kwetsuurtjes. Katoenen zoogkompressen zijn huidvriendelijker dan wegwerpexemplaren (… en ook milieuvriendelijker).

Gebruik geen zoogkompressen met een plastiek laagje. En draag geen bh of shirt van synthetische stof. Het plastiek dat erin verwerkt zit, bevordert namelijk vochtophoping, schimmelvorming en tepelkloofjes.

  • Draag geen bh of shirt waarvan een naad net over je tepel loopt.
  • Was je tepels alleen met water. Zeep droogt de huid van je tepels uit. Waardoor ze gevoeliger wordt voor kloofjes. En met zeep verwijder je het beschermende laagje dat van nature op je tepels en tepelhof ligt.
  • Ga je kolven, doe dat dan bij voorkeur met de hand. Dat is tepelvriendelijker dan met een kolfapparaat.
  • Ga je kolven met een kolfapparaat, let er dan op dat je tepel op geen enkele plaats je kolfschild raakt. En zet de zuigkracht niet te sterk.
  • Heb je last van pijnlijke kloofjes pas dan droge wond-genezing toe:

Laat je tepel na de voeding drogen aan de lucht. Dat er een druppeltje melk aan je tepel blijft hangen is net goed. Laat maar lekker mee opdrogen. In moedermelk zitten namelijk antibacteriële stoffen. Die kunnen de genezing bevorderen.

  • Of pas natte wond-genezing toe met volgende verzorgende middeltjes:
    • Gebruik gell-pads. Die kan je in de koelkast leggen. Omdat ze koud zijn, verlichten ze de pijn na het voeden. En ze zorgen ervoor dat de wondjes sneller genezen. Gell-pads gebruik je echter niet bij spruw!
    • Of leg na de voeding een dun laagje  tepelzalf (bijvoorbeeld op basis van gezuiverde lanoline of wolvet) op je tepels. De zalf werkt verzorgend en zorgt ervoor dat de wondjes sneller genezen. Sommige merken van pads hebben wegwerppads waar reeds verzorgende tepelzalf in verwerkt zit. Vraag ernaar bij je apotheek of lactatiekundige. Om een bacteriële besmetting te voorkomen is het beter om steriel te werken en de verzorgende zalf niet rechtstreeks met je vingers op je tepels te smeren, maar een steriel verpakte pad te gebruiken waar al zalf in verwerkt zit.
 
Geven bovenstaande tips na een tweetal dagen geen verbetering, raadpleeg dan zo snel mogelijk een lactatiekundige! Zij kan samen met jou bekijken waar de pijn vandaan komt en gerichte tips geven. Borstvoeding hoort immers geen pijn te doen!
 

borstvoeding afkolven

© Borstvoeding Aardig 2023