Kinderopvang | Borstvoeding Aardig

Borstvoeding en werken of studeren, hoe doe ik dat?

Zoek je informatie over kolven?

Hoe voorkom ik zuigverwarring bij mijn kindje?

Hoeveel afgekolfde melk moet ik mee geven naar de opvang?

Wanneer start ik best met het opbouwen van een moedermelkvoorraadje?

Krijg je niet genoeg voorraad bij elkaar gekolfd voor de opvang?

Zal je melkproductie dalen als je niet meer mag kolven op het werk?

Mijn kind weigert om flesjes met kolfmelk te drinken bij de opvang. Wat nu?

De opvang wil niet meegaan in mijn manier van opvoeden. Hoe los ik dat op?

Zoek je informatie over het bewaren en opwarmen van moedermelk?

Ik heb een grote diepvriesvoorraad kolfmelk die mijn kind nooit op krijgt. Wat doe ik ermee?

Borstvoeding en werken of studeren, hoe doe ik dat?

Er zijn heel veel verschillende manieren om borstvoeding en werken of studeren te combineren. Je zoekt best een manier die bij jou past en die voor jou en je gezin “werkt”. Algemene regel is dat hoe langer je thuis blijft na de bevalling, hoe meer kans je borstvoeding heeft op slagen. Hieronder een aantal voorbeeldcombinaties:

Je kan van thuis uit werken of je kindje mee nemen naar het werk of studieplek. Zo kan je blijven voeden op verzoek, met je kindje dicht bij je.

Je kan een opvanggelegenheid zoeken dichtbij je werk of studieplek. Zodat je heen en weer kan om je kindje live te voeden. Op vaste tijden of wanneer de opvang je belt dat je kindje honger heeft.
Je kan je melk afkolven op het werk of studieplek. En afgekolfde melk meegeven naar de opvang.
Als je kindje al wat ouder is, kan je de borstvoedingen tijdens je werk- of collegedagen beperken. Zo kan je je kindje blijven voeden op verzoek als jullie samen zijn. En hoef je niet of slechts beperkt te kolven op je werk of studieplek. Hoe ouder je kindje is, hoe meer kans op slagen deze combinatie heeft. Meer uitleg over deze methode vind je hier (oplossing 2 en 3) en hier uitleg over hoe je dan een productiedip kan voorkomen.
Je kan onderhandelen met je werkgever dat je niet of wat minder gaat werken zolang je kindje nog veel voedingen vraagt. Bijvoorbeeld in de vorm van gedeeltelijke loopbaanonderbreking of een verlofstelsel.
Nog tips om te onderhandelen met je werkgever vind je hieronder.

Zoek je informatie over hoe of wanneer kolven?

Kijk dan eens in de kolven-rubriek voor de meest gestelde kolfvragen.

Hoe voorkom ik zuigverwarring bij mijn kindje?

Als je je kindje af en toe wil voeden met een flesje, dan doe je dat best niet voordat het vier tot zes weken oud is. Tot die leeftijd geef je alle voedingen live. Lukt het niet om je kindje (volledig) live aan de borst te krijgen, roep dan zeker de hulp in van een lactatiekundige.

Geef je je kindje moedermelk met een flesje, doe dat dan op een manier die het dichtst aansluit bij live borstvoeding geven. Zo heb je de minste kans op zuigverwarring of tepel-speen-verwarring. Meer informatie en tips

Je kan er ook voor kiezen om je kindje geen flesjes te geven, maar je kolfmelk met een bekertje aan te bieden. Ook jonge babytjes kan je prima uit een beker leren drinken! En het is de beste methode om zuigverwarring te voorkomen. Meer informatie en tips

Hoeveel afgekolfde melk moet ik mee geven naar de opvang?

Volledig borstgevoede kindjes drinken gemiddeld zo’n 750-800 ml moedermelk per etmaal. Ook na de introductie van vaste voeding. Sommige kindjes komen met vijf of zes borstvoedingen aan dat aantal. Anderen slechts na minstens tien mamamomentjes. Het aantal voedingen bij een oudere baby is dus erg kindafhankelijk. En hangt ook af van de opslagcapaciteit van mama’s borsten.

Of je kindje minder dan 100ml per voeding zal drinken of meer dan 120ml… Dat is even uitproberen. Ben je gewend om nog veel voedingen te geven op een etmaal, dan kan je verwachten dat je kindje ook bij de opvang slechts kleine beetjes per keer zal drinken. Hem forceren om grotere porties aan te leren is nergens voor nodig!

Als je kindje nog volledig borstvoeding krijgt, vraag de opvang dan om de flesjes of bekers te beperken tot 90-100ml per voeding. Vaker kleine porties verspreid over de dag is gezonder dan slechts enkele megaporties!

Als je je melk in kleine portietjes van zo’n 50cc bewaart en meegeeft, dan kunnen ze bij de opvang ook telkens die kleine hoeveelheden opwarmen. Heeft je kleintje na zijn flesje of bekertje nog honger, dan warmen ze gewoon nog een extra portietje op. Op die manier voorkom je dat er grote hoeveelheden moedermelk door de gootsteen moeten gegoten worden als je kleintje toevallig die dag net wat minder honger had dan anders.

Mag je moedermelk en kunstvoeding met elkaar mengen in één fles? Meer uitleg

Wanneer start ik best met het opbouwen van een moedermelkvoorraadje?

Een voorraadje opbouwen doe je door middel van kolven. Kolven is echter iets wat je moet leren. Start dus al enkele weken op voorhand met oefenen. Op die manier heb je rustig de tijd om te kijken welke kolftechniek jou het beste ligt.

Het is normaal dat je de eerste keren zo goed als niets uit je borsten gekolfd krijgt. Blijft je kolfopbrengst ook na een tijdje oefenen maar gering, kijk dan even bij de kolftips. Of contacteer een lactatiekundige. Zij kan je handige tips geven om het kolven makkelijker te maken.

Het moment waarop je start met het opbouwen van een echte voorraad, hangt sterk af van je persoonlijke situatie:

Hoeveel kolf je per kolfbeurt gemiddeld?
Hoeveel drinkt je kindje ongeveer per keer?
Hoeveel voedingen ga je mee geven naar de opvang?
Hoeveel dagen per week zal je kindje bij de opvang verblijven?
Heb je veel gelegenheid om te kolven op het werk of niet?
Kolf je makkelijk in een stress-situatie of niet?
Hoe lang wil je borstvoeding gaan geven?
Mag de opvang aanvullen met kunstvoeding als jouw voorraad op is? Of heb je dat liever niet?
Eet je kindje al vaste voeding of niet?
Hoe groot is de opslagcapaciteit van je vriezer?
Enzovoort

Al deze factoren zullen mee bepalen of je graag een grote voorraad in je diepvries hebt steken. Of dat je enkel die voedingen bij elkaar kolft die je kindje de volgende dag(en) zal drinken bij de opvang. Sommige moeders hebben slechts 200ml moedermelk als reserve, anderen voelen zich pas gerust met 5l in de diepvries. Het is logisch dat je dat laatste niet zo snel bij elkaar gekolfd krijgt. Wil je graag een voorraad van meerdere liters, dan heb je daar toch al snel enkele weken voor nodig om die op te bouwen.

Soms kan het ook handig zijn om een kleine voorraad moedermelk bij de opvang in de diepvries te steken. Bijvoorbeeld één of twee porties. Drinkt je kindje dan eens een dagje wat meer of valt er eens een melkbekertje om, dan heeft de opvang nog een klein reservje achter de hand.

Krijg je niet genoeg voorraad bij elkaar gekolfd voor de opvang?

Algemene productieverhogende middeltjes

Als je niet voldoende kan kolven voor de opvang, zijn er verschillende oplossingen mogelijk:

Oplossing één:

Je geeft een flesje met een klein speengaatje mee. Zo moet je liefje veel moeite doen om melk uit het flesje te krijgen. En drinkt hij allicht minder dan wanneer hij van een flesje met een groter speengat zou drinken. Verder kan je de opvang ook vragen om het flesje horizontaler te houden tijdens het voeden. Zo stroomt de melk trager. Ook daarbij moet je kleintje meer moeite doen om melk te pakken te krijgen. En is ie allicht sneller verzadigd. Meer informatie

Een tweede oplossing:

Je geeft de kolfmelk mee die je in voorraad hebt. En de opvang moet het daarmee doen.

Is je kindje zes maanden oud, dan kunnen ze, naast jouw kolfmelk, ook wat groentes en fruit aanbieden. Is je kindje nog geen zes maanden oud, dan zullen ze, in uiterste nood, water of kunstvoeding bij moeten geven (als je geen donormelk ter beschikking hebt).

Vraag aan de opvang dat, als ze water, donormelk of kunstvoeding bij geven, ze dat slechts met kleine hoeveelheden doen. Zo’n 30ml per keer. Net genoeg om je kindje even te sussen. Maar niet voldoende om alle honger te stillen. Op die manier gaat jouw productie niet te erg lijden onder al die “extraatjes” in dat babymaagje. Want een kindje met een gevuld maagje drinkt uiteraard minder bij mama dan een kindje met honger…

Je kan de opvang ook vragen om de laatste twee uur voor het ophalen niets meer van drank of voeding te geven aan je kindje. Bij jullie weerzien geef je dan onmiddellijk de borst. En de rest van de avond kan je dan regelmatig even opnieuw een slokje aanbieden.

Nadeel aan deze methode is dat je kleintje de “verloren” melkvoedingen ’s avonds, en allicht ook ’s nachts, bij je zal gaan inhalen. Om zwaar nachtbraken te voorkomen, kan je, vanaf jullie samenzijn en de hele verdere avond, elk uur even de borst aanbieden. Zo boots je kunstmatig clusteren na. En ’s nachts kan je dan, als jij gaat slapen, je kindje ook nog even slapend aanleggen.

Bedenk dat een volledig borstgevoed kindje toch zo’n 750-800ml moedermelk drinkt op een dag. Ook als het daarnaast nog vaste voeding eet. Heeft je kindje gedurende de dag bijvoorbeeld maar 200ml gedronken bij de opvang, dan zal het nog heel wat in te halen hebben bij jou! Geef dus voldoende extra borstvoedingen tijdens jullie samenzijn. Om je melkproductie op peil te houden. En ook om je kindje voldoende vocht te geven.

Verder kan je, op de dagen dat jullie wel samen zijn, wat vaker de borst aanbieden. Op die manier hou je je productie het best in stand.

Een derde methode:

Je geeft de kolfmelk mee die je in voorraad hebt. En vult een tekort gewoon helemaal aan met donormelk. Deze kan je bijvoorbeeld bekomen via het MoedermelkNetwerk, dat zowel in Nederland als in Vlaanderen actief is. Of je laat de opvang kunstvoeding geven op de momenten dat jij niet genoeg kolfvoorraad bij elkaar kreeg en er geen donormelk beschikbaar is.

Deze methode is iets minder zwaar is voor jou want je kindje zal minder vaak voeding nodig hebben tijdens jullie samenzijn. Maar het is wel niet zo goed voor je melkproductie. Als je lang wil gaan voeden, is dat natuurlijk niet zo’n goede oplossing… Want, zoals gezegd, met een gevuld maagje zal je kleintje bij jou live minder gaan drinken. En als ie overdag al veel donormelk of kunstvoeding gekregen heeft, heeft ie ook minder de neiging om ’s avonds nog veel melk bij mama “in te gaan halen”.

Wat is nu de beste oplossing?

Tja… Je zal een beetje moeten gaan afwegen wat het beste is in jouw specifieke situatie. Hoeveel slaap heb je nodig? Vind je het belastend dat je kindje misschien meerdere keren ’s nachts voeding zal vragen? Is er eventueel een mogelijkheid om samen te slapen, bijvoorbeeld met een cosleeper? Hoe lang wil je de borstvoeding blijven volhouden?

En ook: zijn er misschien mogelijkheden op het werk/studeerplek om extra te gaan kolven? Is je uurrooster misschien aan te passen, zodat je meer gelegenheid tot kolven hebt? Zijn er (betaalde) verlofstelstels mogelijk om nog even wat langer thuis te blijven voor je kindje? Mogelijkheid op halftijds studeren/werken in plaats van voltijds?

Mag je moedermelk en kunstvoeding met elkaar mengen in één fles? Meer uitleg

Zal je melkproductie dalen als je niet meer mag kolven op het werk?

Het zou kunnen dat je productie wat gaat dalen bij weinig of niet kolven op het werk, maar dat is een beetje afwachten. Algemene regel is dat hoe langer je doorgaat met kolven op het werk, hoe makkelijker je je melkproductie op peil zal kunnen houden. Voor de meeste vrouwen geldt dat de melkproductie redelijk stabiel is vanaf negen tot twaalf maanden na de bevalling. Op voorwaarde dat ze daarvoor steeds zo veel mogelijk op verzoek zijn blijven voeden.

Je kan een mogelijke productiedip voorkomen door op andere momenten wat vaker te gaan voeden of kolven:

Je kan vlak voordat jij naar het werk vertrekt thuis nog een keertje extra voeden of kolven.
Doe je aan carpoolen, dan kan je (als passagier!) in de auto kolven tijdens de rit naar het werk.
Of kolf handsfree terwijl je rijdt, met een kolfbh en een kolf op batterijen. Wel even oefenen op voorhand…
Je kan op het moment dat je je kindje weer ophaalt bij de opvang een voeding extra geven, voordat je weer naar huis vertrekt.
Je kan vanaf het moment dat je kindje en jij weer samen zijn na een werkdag je kindje heel vaak de borst aanbieden. Kunstmatig clusteren heet dat. Wil je kindje niet drinken, dan hoef je geen borstvoeding op te dringen natuurlijk, maar je kan wel eens kijken hoe hij reageert als je elk uur of elk anderhalf uur de borst aanbiedt.
Je kan op de momenten dat jullie samen zijn (’s avonds en tijdens je vrije dagen) de vaste voeding gaan beperken en de borst altijd als eerste aanbieden. En ook nog eens een borstje als toetje erna. Zelfs als je kindje al op dreumesleeftijd aanbeland is, kan je dat enkele dagen per week gerust doen.
Je kan (weer) meer nachtvoedingen geven. Bijvoorbeeld door je kindje slapend aan te leggen wanneer jij gaat slapen. Of je kan gaan kolven ’s nachts.

Verder kan je ook met je werkgever de kolfmomenten proberen te onderhandelen. Bijvoorbeeld:

Je kan een half uurtje eerder starten met werken of een halfuurtje langer doorwerken. En dan dat half uurtje overdag gebruiken om nog een keertje (extra) te kolven op het werk.
Je kan je gewone pauzes gebruiken om te kolven. Nadeel is wel dat je dan minder contact hebt met je collega’s omdat je er tijdens je pauzes niet bent.
Je kan elke werkdag een halfuurtje ouderschapsverlof opnemen en dat halfuurtje gebruiken om een keertje (extra) te kolven.
Je kan elke werkdag een keertje (extra) kolven en dan een dagje minder verlof opnemen tijdens je vakantie.
Je kan je collega’s vragen of ze er bezwaar tegen hebben dat je kolft tijdens de vergaderingen.

Mijn kind weigert om flesjes met kolfmelk te drinken bij de opvang. Wat nu?

Heb je een fervente flesweigeraar in huis, dan kan je je melk proberen geven met een lepeltje of een bekertje.

Tips om een flesweigeraar toch uit een flesje te leren drinken vind je in de “Flesweigeren”-rubriek.

Vraag de opvang om regelmatig kleine hoeveelheden moedermelk aan te bieden. Bijvoorbeeld elk (half) uur een bodempje melk in een kopje of borrelglaasje. Zo voorkom je dat je kindje gaat uitdrogen. Voorwaarde is dan wel dat je kindje de verloren voedingen bij jou live kan inhalen als jullie weer samen zijn. En dat je geen tijd tussen de voedingen gaat oprekken. Ook niet ’s nachts of als je kindje elk half uur om een borstje vraagt. Alles bij elkaar drinken kindjes die alle drank van mama krijgen toch zo’n 750 tot 800 ml moedermelk op een etmaal. Je kindje moet dus de gelegenheid krijgen om die hoeveelheid bij jou aan de borst in te halen.

Een kindje krijgt live vaak meer uit je borst dan welke kolf dan ook. Je kolfopbrengst is dus geen indicatie voor je melkproductie!!!

De opvang wil niet meegaan in mijn manier van opvoeden. Hoe los ik dat op?

Informeer: Niet alle opvangouders of crèchemedewerkers zijn op de hoogte van de hele resem opvoedingsprincipes die vandaag de dag bestaan. Hanteer je thuis een alternatievere methode zoals lang borstvoeding geven, laat starten met vaste voeding of bijvoeding geven via de rapleymethode, leg je opvang dan uit hoe het werkt. Geef desnoods een foldertje of website-adres af waar de oppas meer informatie vindt. Onbekend is onbemind voor veel mensen. Als je informatie geeft over jouw manier van werken, dan staat de opvang misschien best wel open voor jouw opvoedingsmethode.

Maak een afspraak: In de ochtend- of avondspits nog even snel uitleggen hoe jouw opvoedingsmanier eruitziet, is niet zo handig. Je oppas is dan met honderd-en-één-dingen tegelijk bezig, zodat veel van wat jij vertelt misschien niet eens gehoord wordt. Wil je graag dat de oppas een beetje meegaat in de manier waarop jij je kind(eren) opvoedt, maak dan een afspraak voor of na de uren. Zodat je in alle rust het één en ander kan uitleggen. En je oppas de tijd heeft om nog extra dingetjes te vragen.

Probeer tot een compromis te komen: Jouw kind is voor jou het belangrijkste van de hele wereld, en terecht! Maar je oppas vangt waarschijnlijk nog een aantal andere kindjes op. Als elke ouder zijn of haar specifieke eisen gaat stellen, dan moet de oppas zich in tien gaan splitsen. Dat is niet altijd mogelijk. Leg op een rustige manier jouw wensen op tafel. En luister naar de mogelijkheden van de oppas. Probeer samen naar een compromis te zoeken, waar zowel jij als je oppas zich goed bij voelen. En waarbij je kind niets tekort wordt gedaan.

Relativeer: Is het echt zo levensbelangrijk dat je kindje bij de opvang à la rapley eet als je oppas dat helemaal niet ziet zitten? Mag je oppas niet haar eigen slaapritueeltje gebruiken in plaats van voor elk kind het ritueeltje van thuis over te nemen? Is het echt zo belangrijk dat je oppas helemaal meegaat in jouw unconditional parenting-methode als ze liever werkt met belonen? Vind je het een probleem als je oppas graag wegwerpluiers gebruikt, terwijl jij eerder voorstander bent van katoenen luiers? Enzovoort. Probeer voor jezelf uit te maken wat jij echt belangrijk vindt in je opvoeding. En laat een aantal andere dingen los. Doe het thuis op jouw manier en laat de oppas in een aantal dingen haar eigen manier zoeken. Het kan voor je kindje misschien leerzaam zijn om te ondervinden dat bij andere mensen en op andere plaatsen soms andere regels gelden. En dat die regels ook best leefbaar en oké zijn. Dat kan zelfs een mooie voorbereiding zijn op het latere leven…
Stel aanvaardbare eisen: Heb jij graag dat je kindje nog veel melk drinkt en niet veel vaste voeding eet? Dan kan je eisen dat de bijvoedingsporties beperkt blijven tot 100g . Als jij niet wil dat je kindje koekjes of andere suikerrijke dingen te eten of te drinken krijgt, dan heeft de oppas zich daaraan te houden. Als jij graag hebt dat de oppas moedermelk aanbiedt in plaats van water, dan is dat geen onmogelijke eis. In een aantal dingen kan je dus voet bij stuk houden, als ze niet veel (extra) inspanning vragen van je opvangouder. Een oppas wordt immers betaald om jouw kindje op te vangen op een manier die aansluit bij hoe jij het thuis aanpakt.

Zoek een opvang waar je je goed bij voelt: Begin op tijd te zoeken naar een geschikte opvangmogelijkheid. Zodat je in alle rust de voors en tegens van de verschillende mogelijkheden kan afwegen. Ga eens langs bij de opvang wanneer er andere kindjes aanwezig zijn, zodat je kan zien hoe ze met die kindjes omgaan. Breng je eigen kindje eens mee. En kijk hoe ze reageren als je je kindje bijvoorbeeld onverwachts de borst gaat geven, een hele banaan in de handjes stopt of een katoenen luier bovenhaalt. Het kan ook leerzaam zijn om eens te vragen hoe de potentiële oppas haar eigen kinderen opgevoed heeft en waarom ze dat zo gedaan heeft.
Maak een vragenlijstje: Als je op zoek bent naar een geschikte opvangmogelijkheid voor je kindje(s), maak dan een lijstje met wat jij belangrijk vindt. Leg dat lijstje eens voor aan de potentiële oppas en kijk hoe ze reageert. Of maak een vragenlijstje met situaties “Wat als…” of “Wat vind jij van…”. En probeer van daaruit uit te vissen in hoeverre de potentiële oppas bereid is mee te gaan in jouw manier van opvoeden.
Test uit: Toen ik op zoek ging naar een geschikte opvangplek voor mijn kinderen, kwam ik toe met de baby in een draagdoek, haalde ik nonchalant een katoenen luier te voorschijn bij het verschoonmoment en ging ik steevast minstens een keertje borstvoeden tijdens het kennismakingsgesprek. De eerste reactie van de onthaalmoeder vertelde vaak veel meer dan het verdere gesprek van een uur…

Kritiek? Oor in, oor uit… Ervaringsverhaal

Zoek je informatie over het bewaren en opwarmen van moedermelk?

Bewaarschema (Kenniscentrum Borstvoeding)

Ik heb een grote diepvriesvoorraad kolfmelk die mijn kind nooit op krijgt. Wat doe ik ermee?

Je kan er milkshake, pannekoeken of iets dergelijks van maken voor je oudste kind(eren). Als je kleintje al zes maanden oud is, kan je je melk als sausje over de vaste voeding gieten. Of fruit en moedermelk shaken, zonder dat je er suiker en dergelijke aan toevoegt. En aanbieden als variant op het fruithapje.

Je kan je melk ook doneren via het Moedermelk Netwerk of via informal milksharing. Meer informatie daarover vind je in het artikel over Moedermelkdonatie.