Enkele tips om de kraamweek zo vlot mogelijk door te komen.
Wat is het verschil tussen colostrum en rijpe moedermelk?
Mijn babytje blijft maar afvallen in gewicht. Is dat normaal?
Mijn tepels zijn gevoelig tijdens het voeden. Wat doe ik eraan?
Vanaf wanneer kan ik stuwing verwachten? Wat doe ik eraan?
Produceren mijn borsten de eerste dagen wel melk?
Valt je kindje telkens in slaap aan de borst?
Slaapt je pasgeborene de hele nacht door?
Hoe verzorg ik het best mijn borsten?
Hoe ziet de ontlasting van mijn baby eruit?
Wat is een fijne voedingshouding na een keizersnede?
Enkele tips om de kraamweek zo vlot mogelijk door te komen
- Vraag je verloskundige, de vroedvrouw of je gynaecoloog dat ze je kindje onmiddellijk na de geboorte bij je op je blote buik of borst leggen. Of liever zelfs: vang zelf je babytje op en leg het op je borst. Als alles goed gaat, kunnen de eerste onderzoeken gebeuren terwijl je kindje bij jou ligt. Of zelfs nadat je liefje zijn eerste moedermelkmaaltje binnen heeft.
- Bij een natuurlijke bevalling zonder veel hulpmiddelen heeft je kindje alle instincten mee gekregen om zichzelf aan te leggen. Biological nurturing heet dat oftewel de eerste borstcrawl (Kenniscentrum Borstvoeding).
- Later in de kraamweek kan je de tips volgen die in de Aanleggen-rubriek staan.
Thuisbevalling: verloskundige helpt bij de eerste keer aanleggen
- Laat je babytje drinken tot ie zelf lost. Als je kleintje juist aanligt, hoef je de voedingen niet kort te houden. En moet je ook niet bang zijn voor tepelkloofjes en dergelijke.
- Voed je babytje op verzoek. Er staat geen maximum op het aantal borstvoedingen. Wel een minimum: tien tot twaalf per etmaal gedurende de eerste week! Daarna zeven à acht in de eerste levensmaanden. Maar ook tien tot twaalf voedingen per 24u zijn die eerste maand perfect normaal! Maak je dus geen zorgen als je kindje heel vaak bij je wil drinken. Dat is normaal bij jonge zuigelingen.
Er is geen enkele reden om tijd tussen twee voedingen te gaan oprekken bij babytjes.
- Hoe vaker je je kleintje bij je laat drinken tijdens de eerste maand, hoe beter. Daarmee zorg je voor een optimale melkproductie op langere termijn.
- Heb je een “braaf” en slaperig babytje? Dan maak je het best wakker voor zijn voedingen. Anders heb je kans op een stille hongeraar. Je kindje veel bij je leggen, huid-op-huid, helpt om slaperige babytjes wat vaker te laten drinken.
- Bied in de kraamweek telkens beide borsten aan. Zo voorkom je ernstige stuwing. Je laatst gedronken borst wordt de eerste borst die je aanbiedt bij de volgende voeding. Wil je graag voeden met slechts één borst per keer, dan raadpleeg je altijd eerst een lactatiekundige!
- Hou je kindje na de voeding een half uurtje rechtop. Voor een boertje en om oprispingen te voorkomen.
Een baby heeft ook ’s nachts voeding nodig!
- Laat je kindje niet alleen overdag, maar ook ’s nachts in jouw buurt slapen. Bijvoorbeeld in een aanhaakbedje vlak naast jouw bed. Zodat je kan reageren op de eerste hongersignalen (zie foto).
Hongersignalen pasgeboren baby
- Ga niet bijvoeden met water, suikerwater of kunstvoeding. Daarmee komt de melkproductie veel trager op gang. Bovendien verstoort het het natuurlijke beschermlaagje van de darmpjes. Een beschermlaagje dat aangemaakt wordt onder invloed van moedermelk. Bijvoeden gebeurt enkel om strikt medische redenen en altijd op voorschrift van een kinderarts.
Twijfel je aan je melkproductie, bel dan even met een lactatiekundige! Zij kan samen met jou bekijken of er wat aan de hand is. En indien nodig handige tips geven.
- Geef geen fopspeen of flesjes aan je kindje. Laat je kindje elke zuigbehoefte aan de borst bevredigen. Op die manier heb je het minste kans op zuigverwarring.
- Heeft je kindje bijvoeding nodig, laat je kinderarts dan overleggen met een lactatiekundige voor de hoeveelheden en de toedieningswijze.
- Rust voldoende (zie foto), met de baby dicht bij je. Eet regelmatig. En neem zelf iets te drinken als je je baby gaat voeden.
Lopen de voedingen niet vlot, vraag je naaste vrienden en familie dan om het kraambezoek nog even uit te stellen. Zo heb jij wat ademruimte om je helemaal op je kindje te concentreren.
Ziekenhuisbevalling: uitrusten met de baby dicht bij je
10 gouden tips voor uw kraambezoek (Ouders Online)
Hoe zie ik of mijn baby drinkt of tut? Meer uitleg
Wat te verwachten na een keizersnede? Meer uitleg
Wat met papa als mama borstvoeding geeft? Meer uitleg
Wat is het verschil tussen colostrum en rijpe moedermelk?
Colostrum is de eerste melk die je lichaam produceert na de geboorte. Ze is stroperig en geel van kleur. En zit bomvol antistoffen. Om je babytje zo’n optimaal mogelijke start te geven. En de beste bescherming te bieden tegen ziektes.
Colostrum wordt maar in kleine beetjes aangemaakt. Net genoeg om dat iniemini maagje van je kindje te vullen. Een maagje dat in het begin niet groter is dan een knikker. Colostrum is eiwitrijk en vet- en suikerarm. Waardoor het licht verteerbaar is.
Colostrum heeft een licht laxerende werking. Hierdoor wordt het meconium, de eerste zwart-groene ontlasting, makkelijker uitgescheiden. Hoe sneller je kleintje zijn meconium kwijt is (en gewone borstvoedingsstoelgang gaat produceren) hoe sneller ook het gehalte aan bilirubine in zijn bloed zal dalen. En een laag bilirubinegehalte verlaagt dan weer de kans op geel zien (geelzucht).
Colostrum bevat ook extra aminozuren en mineralen. Zij stimuleren de ontwikkeling van de nog onrijpe orgaantjes, zoals longen en darmen. En zorgen voor een beschermlaagje op de darmpjes. Waardoor ze minder doorlaatbaar worden. En beter beschermen tegen allergieën en ziektes allerhande.
Is je kindje te vroeg geboren, dan is je colostrum speciaal aangepast aan zijn specifieke behoeftes. Vandaar dat borstvoeding bij alle kindjes, maar vooral ook bij prematuurtjes, absoluut de voorkeur geniet!
Colostrum gaat al na enkele dagen na de geboorte, via overgangsmelk, geleidelijk aan over in rijpe moedermelk. Die moedermelk is wateriger, doorschijnender en witter van kleur. En zal zich, zo lang je je kindje blijft voeden, voortdurend aanpassen aan de specifieke noden van je kleintje. Het blijft dus melk van hoogstaande kwaliteit, ook als je je kindje jarenlang de borst geeft!
Hoe vaker je kindje bij je drinkt, hoe meer melk er aangemaakt zal worden.
Overgangsmelk is de melkvoeding tussen het stroperige gele colostrum en de “echte”‘ rijpe moedermelk in. De hoeveelheid antistoffen en eiwitten nemen geleidelijk aan af. En de hoeveelheid suiker en vet nemen op hun beurt toe. Zo’n twee tot drie weken na de geboorte is deze overgangsmelk helemaal veranderd in rijpe moedermelk. De ideale melkvoeding voor je kindje, ook ver voorbij de eerste verjaardag!
De maaginhoud van een pasgeboren babytje is niet groter dan een knikker (5-7ml), na tien dagen is de maag gegroeid tot een ei (60-80ml), na een jaar is ze zo groot als een appel (150ml) en op kleuterleeftijd als een pompelmoes (250ml).
Het is dus belangrijk om je kindje vaak kleine beetjes voeding te geven. De maag kan gewoon niet meer aan… Geef je grotere porties, dan vergroot je de kans op reflux en op het onnatuurlijk uitrekken van het babymaagje.
Mijn babytje blijft maar afvallen in gewicht. Is dat normaal?
Een babytje dat borstvoeding krijgt, mag 5% tot 7 à 10% van zijn geboortegewicht verliezen. Meestal begint het gewicht weer te stijgen vanaf de vijfde dag na de geboorte.
Maak je geen zorgen als je babytje in het begin niet veel aankomt in gewicht. Pas na de tweede levensweek moet een borstgevoede baby weer op geboortegewicht zijn. Als het gewicht van je kleintje met grote sprongen omhoog schiet, is dat het teken dat je melkproductie echt goed op gang is.
Maak je je ongerust of je babytje wel voldoende voeding binnenkrijgt, kijk dan eens voor tips bij de “Melkproductie”-rubriek en bij de “Aanleggen”-rubriek.
Mijn tepels zijn gevoelig tijdens het voeden. Wat doe ik eraan?
Veel borstmama’s ondervinden wat last aan de tepels in de eerste dagen of weken dat ze hun babytje voeden. Dat komt omdat de tepels zich nog moeten “harden”. Deze tepelgevoeligheid is echter niet zodanig pijnlijk dat je geen zin meer hebt om borstvoeding te geven.
Moet je op je tanden bijten om de pijn te kunnen verdragen, haal er dan zo snel mogelijk een lactatiekundige bij. Borstvoeding geven hoort geen pijn te doen!
Typisch voor tepelgevoeligheid is dat je tepels even pijnlijk zijn aan het begin van de voeding. En dat die gevoeligheid vrij snel weer verdwijnt. Van zodra je melk gaat stromen. Deze licht vervelende gewaarwording verdwijnt langzaamaan vanaf een week na de bevalling. Na twee weken zou borstvoeden helemaal niet meer pijnlijk mogen zijn. Is het dat wel, neem dan contact op met een lactatiekundige!
Enkele tips:
- Leg je kindje regelmatig aan. Als je babytje minder vaak mag drinken, zal hij veel gretiger aan de borst zuigen. Wat belastender is voor je tepels.
- Na de voeding laat je je tepels best even drogen aan de lucht.
- Vervang regelmatig je zoogkompressen. Natte zoogkompressen maken je huid gevoeliger. Wat sneller kwetsuurtjes doet ontstaan.
Blijven je tepels pijnlijk gedurende de hele voeding of verergert de pijn tijdens de voeding, dan zou het kunnen dat je tepelkloofjes hebt. Kijk eens bij de “Tepelkloofjes”-rubriek voor tips.
Heb je geen tepelkloofjes en is voeden toch pijnlijk, raadpleeg dan een lactatiekundige. Zij kan samen met jou kijken wat de oorzaak van je pijn is. En tips geven om het voeden aangenamer te maken.
Vanaf wanneer kan ik stuwing verwachten? Wat doe ik eraan?
De eerste dagen na de geboorte produceren je borsten wel melk, het colostrum, maar slechts in kleine hoeveelheden. Het maagje van je pasgeborene is immers maar heel klein. Niet groter dan een knikker. En het maag- en darmstelstel van je liefje is nog niet gewend aan het verteren van voeding. Colostrum is dan ook licht verteerbaar. Je borsten blijven nog zacht en soepel. Zo krijgen jij en je kleintje enkele dagen de tijd om te oefenen aan de borst. En goed te leren aanhappen.
Thuisbevalling: een van de eerste voedingen
Zo rond dag drie of vier krijgen de meeste vrouwen last van stuwing. De borsten zijn opgezet. Voelen zwaarder aan. En zijn gevoelig. Je aders zijn duidelijker zichtbaar. Soms heb je zelfs last van verhoging of hoofdpijn. Dat betekent dat de productie van rijpere moedermelk op gang komt. De melkhoeveelheden worden groter. En het maagje van je kleintje groeit langzaam mee. Het is nu zo groot als een pingpongballetje ongeveer.
Leg je kindje regelmatig aan. En bied zeker in de kraamweek bij elke voeding beide borsten aan. Zo voorkom je ernstige stuwing.
Stuwing
Heb je toch last van pijnlijke opgezette borsten, leg dan voor het voeden warme kompressen op je borsten. Of neem een warme douche. Dat bevordert de doorstroming van je melk. Na de voeding kan een koud kompres verlichting brengen.
Draag een ruime, comfortabele bh. En slaap ’s nachts bh-loos. Zo voorkom je verstopte melkkanaaltjes.
Heb je heel veel last van stuwing of heeft je babytje moeite met aanhappen, kijk dan eens in de “Stuwing”-rubriek voor meer tips.
Produceren mijn borsten de eerste dagen wel melk?
Ja, absoluut! Of je via de natuurlijke weg of via een keizersnede bevallen bent, doet er niet toe. Je lichaam start sowieso met de aanmaak van colostrum. De eerste dagen gebeurt die aanmaak onder hormonale invloed. Daarna gaat je lichaam melk aanmaken omdat je kindje bij je drinkt. Hoe meer en hoe vaker je borsten geleegd worden, hoe meer melk er de dagen daarop aangemaakt zal worden.
Valt je kindje telkens in slaap aan de borst?
Heel veel tips en trukjes in de “Slapen”-rubriek!
Hoe zie ik of mijn baby drinkt of tut? Meer uitleg
Slaapt je pasgeborene de hele nacht door?
Pasgeborenen zijn helaas niet gemaakt om de nacht door te slapen. Nachtvoedingen horen erbij!
Borstverzorging
- Je gebruikt beter geen zepen of parfumrijke crèmes zolang je borstvoeding geeft. Zij kunnen de natuurlijke beschermlaag van je tepelhuid verstoren.
- Laat je tepels na de voeding opdrogen aan de lucht. Eventueel met een druppeltje melk er nog op.
- Gebruik borstpads als je last heb van lekkende borsten. Maar ververs je pads regelmatig. Vochtige borstcompressen kunnen immers tepelkloofjes veroorzaken.
- Draag geen kleding waarvan een naad net over je tepel loopt. Dat kan irritatie veroorzaken.
- Draag een passende bh en los zittende kleding. Afknellende kleding of een niet goed passende bh kunnen verstopte melkkanaaltjes veroorzaken.
Hoe ziet de ontlasting van mijn baby eruit?
De eerste dagen heeft je babytje donkere groen-zwarte pekachtige ontlasting. Die heet meconium. Moedermelk bevordert de uitscheiding van deze eerste stoelgang. In het begin ziet de stoelgang van je liefje pekzwart. Al snel verandert deze in donkergroene ontlasting. En van zodra je borstvoeding helemaal op gang is, zo rond dag vier of vijf, krijg je de echte borstvoedingsstoelgang in oranje-gele tinten. Zolang je kindje uitsluitend borstvoeding krijgt, zal het ongeveer die kleur behouden.
Stoelgangkleur op dag 1 (zwart), dag 2 (zwart-groen), dag 3 (groen-geel) en dag 4 (geel-oranje)
Toch kan de kleur van borstvoedingsstoelgang wel eens verschillen. Normaalgezien heeft je babytje gele of oranje stoelgang. Maar elke andere kleur van lichtgeel over oranje, naar groen, tot okerbruin is nog perfect normaal.
Heeft je kindje erg weinig en bovendien donkergroene of donkerbruine ontlasting, dan kan dat wijzen op een tekort aan voeding. In dat geval raadpleeg je best een arts en je lactatiekundige.
Tot week zes zou een borstkindje elke dag minstens twee maal ontlasting moeten hebben. Daarna kan het zijn dat je kindje eens een dagje overslaat met stoelgang maken. Als je kindje verschillende dagen tussen twee stoelgangpampers laat of als het moeite lijkt te hebben met zijn ontlasting, dan bespreek je dat best even met een lactatiekundige.
Wat is een fijne voedingshouding na een keizersnede?
Je kan voeden in de rugbyhouding of de fonteinhouding (Kenniscentrum Borstvoeding). Of je kan gaan voeden volgens de principes van biological nurturing (Engelstalig, Breastfeeding USA).
Wat te verwachten na een keizersnede? Meer uitleg
Wanneer gaat het niet goed?
Raadpleeg zo snel mogelijk een lactatiekundige als…
- je kleintje op de vierde dag nog steeds zwart-groene meconiumstoelgang heeft.
- je kleintje zijn gewicht op de vijfde dag nog steeds daalt.
- je kleintje 10% gewicht dreigt te verliezen.
- je kleintje na drie weken nog steeds niet terug op zijn geboortegewicht is.
- je kleintje heel slaperig is. En niet wakker te krijgen voor zijn voedingen.
- je kleintje donkere urine heeft.
- je kleintjes romp geel ziet. En niet enkel zijn gezichtje.
- de voedingen langer dan een half uur duren. En je kleintje erg onrustig is aan de borst. Of net heel slaperig en suf.
- je erg pijnlijke tepels hebt. Of duidelijke kwetsuurtjes op de overgang van je tepel naar je tepelhof.
- je je ongerust maakt over de borstvoeding.
Meer informatie en tips
Wat te verwachten na een keizersnede? Meer uitleg
Proficiat, geboorteverhaal opgedragen aan alle mama’s die niet op een roze wolk zitten
© Borstvoeding Aardig 2024